Nowe przepisy zlikwidują rajdy amatorskie w Polsce! Co możemy zrobić?

Maciej Michałowski – dyrektor biura Ministerstwa Infrastruktury ogłosił na antenie Radia Kraków 02.03.2023 roku, że na ścieżkę legislacyjną zostanie skierowany projekt ustawy o rejestracji samochodów rajdowych.

Ustawa w błyskawicznym tempie przeszła przez ścieżkę legislacyjną. Latem tego roku została podpisana przez prezydenta RP – Andrzeja Dudę. Samochody rajdowe, które będą zarejestrowane według tych przepisów będą mogły poruszać się po drogach publicznych jedynie podczas trwania rajdów samochodowych na tzw. dojazdówkach. Otrzymają one również specjalne tablice rejestracyjne.

Natomiast trzecie założenie budzi zastrzeżenia – taki samochód rajdowy będzie mógł być prowadzony jedynie przez osobę, która będzie miała ważną licencję zawodnika. Ten zapis budzi pewne obawy. W praktyce może to oznaczać to, że rajdy samochodowe, które odbywają się bez licencji Polskiego Związku Motorowego wpadną w spore tarapaty. Zawodnicy, którzy w takich rajdach startują nie posiadają bowiem licencji PZM – ponieważ jej nie potrzebują.

Jeśli przepisy wejdą w życie w takiej formie w jakiej zostały podpisane przez prezydenta organizacja takich imprez stałaby się bardzo skomplikowana, lub niemożliwe.

Zapis likwidujący rajdy bez wizy PZM!

Sama inicjatywa rejestracji samochodów rajdowych jest bardzo dobra i potrzebna, gdyż aktualnie w Polsce nie mamy przepisów, wedle których można legalnie zarejestrować taki pojazd. Natomiast naturalnie nie można przy tym dopuścić do sytuacji, w której Polski Związek Motorowy będzie mógł zostawić sobie furtkę do wyeliminowania swojej konkurencji poprzez uchwalanie ustawy. Nie od dziś wiadomo, że imprezy bez wizy PZM problemem tejże organizacji, co jest naturalnym wynikiem „konfliktem interesów”.

W piśmie do sekretarza stanu z Ministerstwa Infrastruktury z 08.09.2021 roku, Michał Sikora pragnął zapisu o poniższej treści:

„W ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. — Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Z 2021 r. poz. 450, 463, 694 i 720) wprowadzić definicję pojazdu przeznaczonego wyłącznie do wyścigów drogowych. Proponowany zapis:

W art. 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. — Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Z 2021 r. poz. 450, 463, 694 i 720) dodaje się pkt 39a) w brzmieniu:

39a) pojazd przeznaczony wyłącznie do wyścigów drogowych — pojazd, który spełnia łącznie następujące warunki:

a) jest przeznaczony wyłącznie do zawodów sportowych lub jazd testowych związanych z tymi zawodami,
które są organizowane lub pozytywnie zaopiniowane przez upoważnioną przez Fédération Internationale de l’Automobile (HA) lub Fédération Internationale de Motocyclisme (FIM) osobę prawną na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.

b) jest wpisany, na podstawie odrębnych przepisów, do rejestru upoważnionej przez FIA lub FIM osoby prawnej na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.”

Wedle tego zapisu pojazd do „wyścigów drogowych”, będzie mógł startować i być wykorzystywany tylko do zawodów które PZM pozytywnie zaopiniuje! Ostatecznie ten zapis w takiej formie nie znalazł się w ustawie. 

Co znajduje się w ustawie?

Przepisy się do samochodów osobowych przeznaczonych do zawodów sportowych, które na podstawie odrębnych przepisów zostały wpisane do rejestru prowadzonego przez właściwy polski związek sportowy (PZM)

Samochód osobowy (rajdowy) przeznaczony do zawodów sportowych dopuszcza się do ruchu drogowego na czas trwania imprez organizowanych przez właściwy polski związek sportowy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie oraz inne właściwe związki sportowe organizujące imprezy na podstawie regulaminów obowiązujących we właściwym polskim związku sportowym, na wyznaczonych drogach umożliwiających dojazd, o których mowa w art. 65a ust. 3 pkt 3 lit. j.

Samochód rajdowy będzie można zarejestrować ale:

• Będzie musiał spełniać warunki techniczne określone przez właściwy polski związek sportowy (PZM)

Szymon Huptyś
Rzecznik prasowy ministerstwa infrastruktury

PZM jest związkiem sportowym w rozumieniu przepisów ustawy o sporcie (Dz. U. z 2022 r. poz. 1599 i 2185) i pełni funkcję polskiej federacji narodowej w sportach motorowych. Jest też członkiem Polskiego Komitetu Olimpijskiego, a także federacji międzynarodowych, takich jak FIA (Fédération Internationale de l’Automobile).

Na regulaminach FIA są opierane przepisy w zakresie warunków technicznych, jakie musi spełniać pojazd, aby został zarejestrowany i czasowo dopuszczony do ruchu jako samochód osobowy, przeznaczony do zawodów sportowych. Spełnianie tych warunków będzie potwierdzane książką samochodu sportowego wydawaną przez właściwy związek sportowy. Rozwiązanie to poprawi bezpieczeństwo zarówno uczestników imprezy, jak i innych uczestników ruchu drogowego.

Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, zakres i sposób przeprowadzania badań co do zgodności samochodów osobowych przeznaczonych do zawodów sportowych z warunkami technicznymi oraz wzory dokumentów związane z tymi badaniami, uwzględniając konieczność zapewnienia bezpiecznego korzystania z samochodów osobowych przeznaczonych do zawodów sportowych oraz zakres warunków technicznych co do zgodności, z którymi te samochody podlegają badaniu.

Minister ma za zadanie ustalić, jakie badania i testy muszą być przeprowadzane na tych samochodach, aby upewnić się, że są one zgodne z określonymi standardami bezpieczeństwa i technicznymi. Ponadto, Minister musi opracować wzory dokumentów związanych z tymi badaniami.

• Na 99.9% badania techniczne samochodów rajdowych będą mogły się odbywać w  stacjach kontroli pojazdów.
• samochód osobowy przeznaczony do zawodów sportowych podlega okresowym badaniom technicznym
• Będzie on mógł brać udział tylko w zawodach organizowanych przez właściwy polski związek sportowy oraz inne właściwe związki sportowe organizujące imprezy na podstawie regulaminów obowiązujących we właściwym polskim związku sportowym, na wyznaczonych drogach umożliwiających dojazd.
• samochód, żeby mógł poruszać się na drogach publicznych musi przejść pozytywnie przez badanie techniczne przed zawodami

Kierujący pojazdem będzie musiał również posiadać ważną licencję PZM. Przez ten zapis np. inny członek zespołu nie będzie mógł prowadzić samochodu rajdowego. Takie sytuacje w rajdach z wizą PZM zdarzają się dosyć często. Niejednokrotnie mechanik prowadzi auto rajdowe m.in na ceremonie startu. Tam na miejscu ten samochód przejmuje już załoga rajdowa.

Szymon Huptyś
Rzecznik prasowy ministerstwa infrastruktury

W myśl przepisów, kierujący samochodem osobowym przeznaczonym do zawodów sportowych będzie musiał posiadać przy sobie wydruk z systemu teleinformatycznego właściwego polskiego związku sportowego, zawierający informację o posiadaniu licencji sportu samochodowego wydanej przez ten związek.
W przypadku kierowania samochodem osobowym przeznaczonym do zawodów sportowych przez osobę nieposiadającą takiej licencji, organ kontrolujący może zakazać dalszej jazdy.

Oznacza to, że Rajdy bez wizy PZM nie będą mogły się legalnie odbywać. Kierowca startujący w rajdach bez wizy zarejestruje auto, ale nie będzie mógł nim startować.

Organizatorzy rajdów bez wizy PZM mogą ewentualnie próbować założyć swój własny związek sportowy. Związek sportowy musi składać się z 3 klubów. (PZM składa się z ponad 400). Żeby związek sportowy mógł powstać musi mieć zgodę ministra sportu.

Zawodnicy którzy startują w rajdach z wizą PZM, ale w formule SKJS (nie potrzebują licencji PZM) zadają sobie pytanie jak w ich przypadku będą działać nowe przepisy. Obecnie trwają prace nad zmianami w przepisach PZM, aby dostosować je do nowych zapisów ustawy.

Przepisy mają wejść w życie 1.06.2024 roku.

Szymon Huptyś
Rzecznik prasowy

Nowelizacja ustawy nie wskazuje, że jedynym uprawnionym do stosowania nowych przepisów związkiem jest PZM. Wprowadzenie przepisów umożliwiających czasowe dopuszczenie do ruchu samochodów osobowych przeznaczonych do zawodów sportowych nie oznacza wykluczenia możliwości organizacji imprez sportowych w zakresie sportów samochodowych przez związki inne niż te zrzeszone w PZM. Organizatorzy tych imprez będą więc mogli działać na zasadach dotychczasowych, co oznacza, że pojazdy uczestniczące w tych imprezach nie będą mogły poruszać się pomiędzy odcinkami specjalnymi po drogach publicznych na własnych kołach, chyba że organizator imprezy uzgodni zarządcą drogi jej czasowe zamknięcie.

Dlaczego amatorskie rajdy nie mogą zostać zlikwidowane?

Amatorskie rajdy nie mogą zostać zlikwidowane. Promują one miejsca gdzie od wielu lat nie było żadnej imprezy sportowej. Tego typu imprezy mają niejednokrotnie większą frekwencję niż profesjonalne rajdowe cykle. Idealnym przykładem jest Rajd Wikinga. Rajd ten z roku na rok jest coraz bardziej popularny, wpływ na region jest ogromny a w tegorocznej edycji na liście zgłoszeń znajduje się aż 130 załóg! Co roku prolog w Dzierżoniowie przyciąga tłumy ludzi. Rajdy amatorskie dają możliwość względnie taniego ścigania w bardzo dobrze zorganizowanych imprezach.

Co możemy zrobić?

Najbardziej poszkodowanymi nowymi przepisami będą organizacje i jednostki które organizują rajdy w Polsce bez wizy PZM. Tj. Walim Rajdowy, BGM Sport i inne tego typu ośrodki.

Jak możemy zmienić losy ustawy która została podpisana:

1. Skierowanie sprawy do Trybunału Konstytucyjnego: W Polsce istnieje Trybunał Konstytucyjny, który może ocenić zgodność ustawy z konstytucją.
2. Kampania społeczna i lobbing: Można spróbować zorganizować kampanię społeczną lub podjąć działania lobbingowe, aby przekonać opinię publiczną, parlamentarzystów lub innych decydentów do zmiany stanowiska w sprawie ustawy.
3. Skierowanie petycji lub protesty: Organizowanie protestów, petycji lub demonstracji może pomóc w zwróceniu uwagi na problem i wywarcie presji na władze, aby przemyślały swoje decyzje w sprawie ustawy.
4. Kontaktowanie się z przedstawicielami: Można skontaktować się bezpośrednio z parlamentarzystami lub innymi przedstawicielami, którzy mieli wpływ na uchwalenie ustawy, i wyrazić swoje obawy lub sprzeciw.
5. Zebranie 100 tysięcy podpisów pod obywatelskim projektem ustawy.

Źródła: orka.sejm.gov.pl,